Dzisiaj parę słów o fascynującej czeskie sztucznej biżuterii…

Swarovski i czeska biżuteria sztuczna, która do dzisiaj cieszy się niezwykłą popularnością na całym świecie

Prawie całe szkło kryształowe używane w czeskiej biżuterii zostało wyprodukowane w Czechach, obszar ten odegrał ważną rolę w historii biżuterii sztucznej. A stolicą śmiało możemy nazwać miasto Jablonec nad Nysą (niem. Gablonz),  gdzie pod koniec XIX wieku, austriacki jubiler Daniel Swarovski wprowadził pierwsze kryształki ze szlifowanego szkła, które z powodzeniem naśladowały diamenty, rubiny, szafiry i szmaragdy. W 1892 roku Swarovski opatentował elektryczną maszynę do perfekcyjnego szlifowania kryształu, dzięki czemu jego kryształy mogły być produkowane masowo.

Również czescy jubilerzy pierwsi wynaleźli metodę tworzenia sztucznych pereł. Te naturalne były niezwykle popularne na początku XX wieku.

Ale szkło pozostało najważniejszym  surowcem w tworzeniu sztucznej biżuterii w Czechach. Czeskie koraliki z powodzeniem całymi latami rywalizowały z tymi produkowanymi w Wenecji . A owe „kamienie” cechowała  niemal niezrównana czystość i blask”.

A na szyjach dam i w klapach marynarek panów  w latach dwudziestych XX wieku zaczęły się pojawiać masowo szklane cudeńka; czasami filigranowe dekoracje zawierały garść pojedynczych szklanych kamieni,  innym razem cięższe prostokątne broszki z kryształkami w kolorze szmaragdowej zieleni, szafiru, fioletu ametystu i rubinowej czerwieni. Zaś  rzemieślnicy z Gablonz przejęli rynki zagraniczne w produkcja szkła i sztucznej biżuterii . Produkcja i eksport osiągały niewiarygodnie szeroki zasięg przez następne 60 lat.  Style czeskiej biżuterii od secesji, najbardziej dla niej typowej, poprzez „egipskie odrodzenie” aż po Aty-Deco. Najczęściej nieoznakowana.

Po I wojnie światowej  w miejscu tym,  handlem biżuterią parało się aż 700 firm, zaś po II wojnie światowej Jablonec był jednym z największych eksporterów biżuterii na świecie. Właściwą produkcję przejął koncern Jablonecka biżuteria, zaś eksportem zajął się Jablonex.

Moda na „Jablonex”, jak potocznie nazywano czeską sztuczną biżuterię, nie ominęła też naszego kraju. Firma Jablonex była niegdyś bardzo znana i popularna w Polsce. Jej wyroby do złudzenia przypominały dzisiejsze ozdoby, słynnej na cały świat, marki Swarovski. Gdyby nie zmiany polityczne i przemysłowe w Czechach, firma Jablonex byłaby dzisiaj zapewne konkurencją dla sławnego Swarovskiego, który szlifować uczył się przecież od fachowców z Jablonca.

Stara, czeska biżuteria do dziś pozostaje cenioną zdobyczą kolekcjonerów i jest bardzo poszukiwana, a niektóre jej egzemplarze osiągają wysokie ceny przewyższające czasami  wyroby ze szlachetnych kruszców i naturalnych kamieni. Najprawdopodobniej ze względu na artystyczne wykończenie, magię mistrzowsko szlifowanych szkiełek i  niepowtarzalną stylistykę.

W mieście powstało państwowe muzeum szkła, zaczęto również organizować szklarskie targi międzynarodowe. W Muzeum możemy podziwiać okazy dmuchanego szkła do dekoracji wnętrz. Odbywają się tutaj również pokazy wytwarzania szkła w piecu. Odwiedzający mogą oglądać szklane eksponaty dekoracyjne, takie jak: figurki ze szkła czy biżuterię a także kolekcję biżuteryjnych guzików szklanych i ozdób świątecznych. Jest też osobny dział dotyczący czeskiej biżuterii z tworzywa sztucznego.

W sierpniu w Jabloncu odbywają się kilkudniowe Fragile Beauty – targi i pokazy szkła i biżuterii artystycznej, na których prezentuje się kilkudziesięciu artystów ze swoimi wyrobami, odbywają się pokazy z udziałem finalistek konkursu Miss Czech, można posłuchać koncertów muzycznych, no i oczywiście kupić coś oryginalnego.

Zdjęcia z muzeum w Jabloncu są moją własnością i pochodzą z domowego archiwum.